با عنایت به مصوبات جلسه 440 مورخ 1378/01/24 و جلسه 474 مورخ 1379/11/11 شورای­ عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر تأسیس مرکزی برای آینده ­نگری علوم، فناوری و توسعه کشور زیر نظر فرهنگستان علوم و در اجرای بند 5 مصوبات نود و یکمین جلسه مجمع عمومی فرهنگستان علوم مورخ 1389/02/23 و بند 21 مصوبات بیست و چهارمین جلسه هیأت امنای فرهنگستان­ ها مورخ 1389/11/19 و بند 22 مصوبات بیست و ششمین جلسه هیأت امنای فرهنگستان­ ها مورخ 1391/07/04، به منظور فراهم­ ساختن امکان انجام وظایف قانونی فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران بر پایه مطالعات علمی و آینده ­نگرانه، مرکز مطالعات علم و فناوری فرهنگستان علوم با نام انگلیسی Center for Science and Technology Studies تشکیلشده است. این مرکز تابع مقررات، ضوابط و آیین ­نامه­ های مصوب فرهنگستان علوم است.

هدف مرکز

هدف مرکز مطالعات علم و فناوری فرهنگستان علوم، همکاری و سعی در تحقق اهداف فرهنگستان و اجرای مأموریت­ ها و وظایف آن از طریق انجام مطالعات مورد نیاز فرهنگستان بخصوص مطالعات بین­ رشته­ ای و فرا رشته­ ای در زمینه آینده ­نگری و سیاستگذاری علم و فناوری و فرهنگ است.

وظایف مرکز

وظیفه مرکز بر اساس برنامه­ های مصوب و مطالعات مورد نیاز فرهنگستان: «مطالعه و ارزیابی و آینده­ نگری وضعیت علوم، فناوری و توسعه کشور و توجه ویژه به مسائل و موضوعات بین ­رشته ­ای و فرا رشته ­ای و علوم و فناوری­ های نوین»، «مطالعه و ارزیابی سیاستگذاری­ ها و تصمیم­ سازی­ های علم و فناوری و فرهنگ»، «مطالعه و ارزیابی مسائل و موضوعات اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی مؤثر بر توسعه و پیشرفت علمی کشور»، با هدف اجرای برنامه ­ها و طرح ­های پژوهشی مورد نیاز فرهنگستان و گروه ­های علمی آن است.

برنامه­ ها و طرح­ های مطالعاتی از طرف فرهنگستان به مرکز اعلام و ارجاع می­ شود و نتایج آنها به فرهنگستان اعلام خواهد شد.

مرکز نیز می ­تواند طرح­ ها و برنامه ­های پیشنهادی ­اش را به فرهنگستان اعلام کند تا پس از تصویب شورای علمی فرهنگستان، به انجام آنها بپردازد و نتایج آن را به فرهنگستان ارسال کند.

رئیس مرکز

رئیس مرکز از میان اعضای فرهنگستان با تعیین و حکم رئیس فرهنگستان برای مدت 4 سال منصوب می­ شود. انتخاب مجدد وی بلامانع است. رئیس مرکز مسئول امور مدیریتی، علمی و انجام وظایف و مأموریت­ های قانونی مرکز است. اکنون آقای دکتر عباس منوچهری سرپرست مرکز مطالعات علم و فناوری فرهنگستان است.

کمیسیون های مطالعاتی مرکز

در حال حاضر 4 کمیسیون مطالعاتی در مرکز مطالعات فرهنگستان مشغول فعالیتند که آن کمیسیون ها عبارتند از: 

- کمیسیون مطالعات آینده ­نگری علم و فناوری 

- کمیسیون مطالعات سیاستگذاری علم و فناوی

- کمیسیون مطالعات میان رشته ای ها و علوم و فناوری های نوین 

- کمیسیون مطالعات اقتصادی و اجتماعی

رؤسای کمیسیون­ های مرکز از میان اعضای فرهنگستان، به پیشنهاد رئیس مرکز و تعیین و حکم رئیس فرهنگستان برای مدت 2 سال تعیین می­ شوند. انتخاب مجدد آنان بلامانع است.

سایر کمیسیون­ های مورد نیاز با پیشنهاد رئیس مرکز و تصویب مجمع عمومی فرهنگستان، با حکم رئیس فرهنگستان تشکیل می­ شوند.