پانصد و سی و یکمین جلسه شورای علمی فرهنگستان برگزار شد

آقایان دکتر محمدقلی نادعلیان رئیس گروه علوم دامپزشکی و دکتر فتح­ اله مضطرزاده دبیر شورای آینده ­نگری با اطلاع قبلی در جلسه حاضر نبودند. همچنین در بخش اول جلسه، آقایان دکتر سعید سمنانیان مشاور برنامه ­ریزی و نظریه ­پردازی، دکتر محمدتقی احمدی رئیس اتاق فکر مخاطرات طبیعی و اعضای اتاق فکر مخاطرات طبیعی آقایان دکتر علی­ اکبر آقاکوچک، دکتر محسن غفوری آشتیانی و دکتر بهروز گتمیری نیز حضور داشتند.

در ابتدای نشست پانصد و سی و یکم آقای دکتر داوری اردکانی رئیس فرهنگستان ضمن خوشامدگویی به اعضای شورای علمی، به رئیس و اعضای اتاق فکر مخاطرات طبیعی که برای ارائه گزارش فعالیتها در جلسه حاضر شده ­بودند خیرمقدم گفت و برای آنان توفیق بیشتر در راه خدمت به علم و توسعه کشور مسألت کرد. در ادامه آقای دکتر محقق­ داماد گزارشی مختصر از سفر به انگلستان به دعوت مؤسسه المهدی بیرمنگام بیان کرد و برخی از مهمترین فعالیتهای آن مؤسسه در زمینه اسلام ­شناسی و شیعه­ شناسی را برشمرد. پس از صحبتهای ایشان، آقای دکتر داوری اردکانی ضمن تشکر از بیان این گزارش، با اشاره به ارادت قلبی­ اش به آقای دکتر محقق­ داماد، اظهار داشت که حقیقتاً داشتن نماینده ­ای چون آقای دکتر محقق­ داماد از تشیع و اسلام در سطح جهان مغتنم است و من از این بابت خوشحالم. در ادامه قرار شد گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان در جلسه آینده شورای علمی، گزارشی مبسوط از شرکت اعضای آن گروه در کنفرانسهای برگزارشده در بیرمنگام ارائه کند.

در ادامه جلسه و پس از تصویب صورت جلسه قبلی شورا، آقای دکتر محمدتقی احمدی همکار مدعو گروه علوم مهندسی فرهنگستان علوم و رئیس اتاق فکر مخاطرات طبیعی فرهنگستان در سخنانی با اشاره به فعالیتهای این اتاق در فرهنگستان علوم، توضیحاتی درباره اسناد سیاستی تدوین­ شده برای مدیریت ریسک و ارتقای تاب ­آوری در برابر مخاطرات طبیعی، بیان کرد و اظهار داشت که مشکل اصلی در کشور این است که با وجود اینکه قوانین بالادستی خوبی تنظیم و ابلاغ شده است، قوانین به ­درستی اجرا نمی­ شوند. ایشان در ادامه برخی از مهمترین چالشهای کشور درخصوص مخاطرات طبیعی را برشمرد و در پایان با عنایت به بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه کشور در مجلس شورای اسلامی پیشنهاد کرد فرهنگستان در صورت تأیید هرچه زودتر این اسناد را برای مقامات کشور از جمله مجلس شورای اسلامی ارسال کند.

سپس آقای دکتر محسن غفوری آشتیانی عضو وابسته گروه علوم مهندسی فرهنگستان علوم و عضو اتاق فکر مخاطرات طبیعی فرهنگستان گزارشی درخصوص تدوین سند مدیریت جامع ریسک و افزایش تاب ­آوری در برابر زلزله بیان کرد و نقشه­ هایی از گسلهای فعال، لرزه­ خیزی و خطر زلزله در کشور ارائه نمود. ایشان با تأکید بر اینکه مهمترین علت عدم تحقق برنامه ­های تدوین­ شده این است که رد پای علم در امور جاری و برنامه­ ریزی های توسعه کشور کمرنگ است، اصلاح در نگرش و شیوه مدیریت را مهمترین گام برای توفیق در مسیر اصلاح امور و تحقق برنامه­ های توسعه همه­ جانبه کشور دانست.

پس از آن آقای دکتر علی ­اکبر آقاکوچک استاد دانشگاه تربیت مدرس و عضو اتاق فکر مخاطرات طبیعی فرهنگستان گزارشی از تدوین سند مدیریت یکپارچه ریسک و ارتقای تاب­ آوری در برابر سیل بیان کرد و دلایل وقوع سیل در کشور را برشمرد. ایشان ضمن اشاره به شرایط کشور، برخی از مهمترین مشکلات و چالشهای موجود کشور در هنگام وقوع سیل را بیان کرد و توضیحاتی درباره چشم ­انداز، اهداف و رویکردهای تدوین­ شده در سند مزبور ارائه کرد.

آقای دکتر بهروز گتمیری عضو وابسته گروه علوم مهندسی فرهنگستان علوم و عضو اتاق فکر مخاطرات طبیعی فرهنگستان نیز توضیحاتی درخصوض تشکیل کارگروه مطالعاتی فرونشست زمین بیان کرد و درخصوص سند تدوین­ شده برای کاهش ریسک و ارتقای تاب­ آوری در برابر فرونشست زمین مطالبی ارائه نمود. ایشان به تعریف فرونشست و اثرات و پیامدهای آن پرداخت و عامل عمده فرونشست زمین را برداشت آبهای زیرزمینی دانست. دکتر گتمیری در ادامه ضمن بررسی وضع دشتهای ایران، نقشه­ هایی از فرونشست زمین در مناطق کشور ارائه نمود و در پایان به برخی سیاستگذاریهای حوزه حکمرانی، سیاستگذاریهای حوزه مدیریت منابع و مصرف آب و مدیریت صنعتی کشور و لزوم هماهنگ­سازی نهادها توجه داد.

پس از بیان گزارشهای مربوط به اسناد تدوین ­شده درخصوص مخاطرات طبیعی، آقای دکتر داوری اردکانی رئیس فرهنگستان ضمن تشکر از فعالیتهای ارزشمند اتاق فکر مخاطرات طبیعی، به دو احساس متضاد اشاره کرد. ایشان اظهار داشت: احساس اول که مایه تأسف است این است که پیشنهادهای دانشمندان بخصوص در کشورهای توسعه ­نیافته اجرا نمی­ شوند و احساس دوم که نشانه حادثه بزرگی است که در جهان روی داده است، این است که دانش دارد به سیاست تبدیل می­ شود. یعنی دانشمندان به حکم خرد در کار کشور مداخله می­ک نند و دانش که یک امر انتزاعی بود در خدمت کشورها و جوامع در آمده است و این حادثه­ ای مبارک است.

آقای دکتر صالحی معاون پژوهشی و قائم مقام رئیس فرهنگستان نیز ضمن تشکر از فعالیت های اتاق فکر مخاطرات طبیعی و کارگروه های ذیل آن، بر لزوم ارائه آمار دقیق و نیز درج منابع در تنظیم سند تأکید کرد.

آقای دکتر محقق­ داماد رئیس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان به مشکلات نظام حقوقی کشور درخصوص عدم اجرای درست و دقیق قوانین اشاره و پیشنهاد کرد حقوقدانان گروههای علوم انسانی و علوم اسلامی درخصوص مشکلات نظام حقوقی کشور تأمل و طرحی ارائه کنند.

آقای دکتر نمازی رئیس گروه علوم انسانی فرهنگستان نیز پیرو صحبتهای آقای دکتر محقق­ داماد پیشنهاد کرد در تنظیم اسناد اتاق فکر مخاطرات طبیعی، همکاران چنانچه به این نتیجه رسیدند برخی مشکلات و چالشها به دلیل مشکلات حقوقی ایجاد شده است، آنها را برای انجام مطالعات حقوقی به گروههای ذیربط احاله کنند.

آقای دکتر ثبوتی رئیس گروه علوم پایه فرهنگستان با اشاره به گزارشی که در اوایل دهه 50 درباره تالابها و مخاطرات طبیعی کشور تهیه و منتشر شده است، پیشنهاد کرد در تدوین سند به آن گزارش توجه شود. ایشان همچنین پیشنهاد کرد نتایج فعالیتهای انجام شده توسط اتاق فکر مخاطرات طبیعی در مجلات فرهنگستان منتشر شود.

آقای دکتر شریفی تهرانی رئیس گروه علوم کشاورزی فرهنگستان ضمن تشکر از فعالیتهای انجام­ شده، تصریح کرد که باید گزارشهای نهایی مورد تأیید کامل فرهنگستان بخصوص گروهها و شاخه­ های ذیربط قرار گیرد. همچنین آمار منقح باشد. ایشان تأکید کرد گروهها و شاخه­ های فرهنگستان می­ توانند در این امر کمک­ کنند.

پس از ارائه گزارشهای مربوط به تدوین سند سیاستی اتاق فکر مخاطرات طبیعی و تبادل نظر، شورای علمی ضمن تصویب سند مقرر کرد معاونت پژوهشی نظرات اصلاحی احتمالی گروهها در مورد سند به خصوص در زمینه تنقیح آمارها را در عرض یک هفته دریافت کند و سند نهایی از سوی رئیس فرهنگستان برای مقامات عالی کشور و دست اندرکاران ذیربط ارسال شود.

در ادامه نشست پانصد و سی و یکم شورای علمی، آفای دکتر فرجی دانا دبیر فرهنگستان ملاحظاتی درباره پیش ­نویس آیین­ نامه شورای شاخه­ های فرهنگستان علوم و اعلام نظر تعدادی از گروههای علمی بیان کرد. قرار شد اعضای شورا با عنایت به توضیحات دبیر فرهنگستان، آیین­ نامه را مطالعه کنند تا در جلسه بعدی شورای علمی، در شهریور ماه سال جاری، درخصوص آیین­ نامه پیشنهادشده بحث و تبادل نظر و اتخاذ تصمیم شود.

در ادامه جلسه پیشنهادهای همکاری مدعو آقایان دکتر رامین روشندل و دکتر غلامرضا موسوی برای یک دوره دو ساله در شاخه مهندسی محیط­ زیست و انرژی گروه علوم مهندسی، همکاری مدعو آقای دکتر حمیدرضا ربیعی برای یک دوره دو ساله در شاخه مهندسی برق و کامپیوتر گروه علوم مهندسی، همکاری مدعو آقای دکتر تورج محمدی برای یک دوره دو ساله در شاخه مهندسی شیمی گروه علوم مهندسی، همکاری مدعو آقای دکتر مجید صفاری­ نیا برای یک دوره دو ساله در شاخه روان­ شناسی گروه علوم انسانی و همکاری مدعو آقای دکتر سیدعلی­ اکبر موسوی برای یک دوره دو ساله در شاخه خاک­ شناسی گروه علوم کشاورزی به تصویب رسید.

سپس دبیر فرهنگستان با اشاره به اظهار نظر گروههای علمی درخصوص استعلام بنیاد ملی نخبگان از فرهنگستان برای بیان 10 رشته اولویت­ دار کشور، توضیحاتی درخصوص درخواست مزبور مطرح و تصریح کرد که شایسته است رشته ­های مهمی که به دلیل عدم استقبال به دلایل مختلف مغفول مانده پیشنهاد شوند تا از این رشته­ ها حمایت شود. دبیر فرهنگستان برای مثال به رشته­ علوم تربیتی و اهمیت آن برای آینده کشور تأکید کرد. پس از صحبتهای ایشان، قرار شد نظرات گروههای علمی دریافت شود و جمع­بندی نظرات در نشست آینده شورا مطرح و درباره آن تصمیم­ گیری شود.

در بخش دیگری از جلسه آقای دکتر توفیقی رئیس گروه علوم مهندسی با اشاره به فعالیتهای ارزشمند فرهنگستان و نتایج به دست آمده و اسناد غنی تدوین­ شده توسط اتاقهای فکر و کارگروههای فرهنگستان و نیز فعالیتهای ارزنده گروههای علمی، اظهار داشت که در بیان دستاوردها و نتایج حاصل از فعالیتها، نباید صرفاً به ارسال نامه اکتفا شود بلکه علاوه بر پیگیری مکاتبات، لازم است تمهیداتی اندیشیده و اجرا شود که نتایج فعالیتهای فرهنگستان در سطح مدیران، در جامعه و در میان دانشگاهیان بخصوص انجمنهای علمی و سمن ها بازتاب پیدا کند و مورد توجه قرار گیرد. همچنین مناسب است فرهنگستان با دعوت از وزرا و مسئولان و اصحاب رسانه، نتایج فعالیتهایش را به نحو مقتضی منعکس کند. ضمن استقبال از پیشنهادهای آقای دکتر توفیقی، قرار شد گروهها و اتاقهای فکر و کارگروهها به این موضوع اهتمام کنند و معاونت پژوهشی و روابط عمومی فرهنگستان نیز برای انعکاس فعالیتها پشتیبانی لازم به عمل آورند.

در پایان جلسه آقای دکتر صالحی معاون پژوهشی فرهنگستان با اشاره به سالروز درگذشت خانم دکتر مریم میرزاخانی ریاضیدان برجسته ایرانی، بر لزوم توجه فرهنگستان به مقام علمی این دانشمند فقید تأکید و پیشنهاد کرد با تعیین جایزه ­ای به نام این دانشمند برجسته جهانی و یا نامگذاری سالن و تالاری در فرهنگستان علوم به نام خانم دکتر میرزاخانی یاد و نام ایشان گرامی داشته شود. قرار شد موضوع در گروه علوم پایه و شاخه ریاضی فرهنگستان بحث و پیشنهادی متقن به شورای علمی ارائه شود.