با عنایت به مصوبات جلسه 440 مورخ 1378/01/24 و جلسه 474 مورخ 1379/11/11 شورای عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر تأسیس مرکزی برای آینده‌ نگری علوم، فناوری و توسعه کشور زیر نظر فرهنگستان علوم و در اجرای بند 5 مصوبات نود و یکمین جلسه مجمع عمومی فرهنگستان علوم مورخ 1389/02/23 و بند 21 مصوبات بیست و چهارمین جلسه هیأت امنای فرهنگستان ها مورخ 1389/11/19 و بند 22 مصوبات بیست و ششمین جلسه هیأت امنای فرهنگستان ها مورخ 1391/07/04، به منظور فراهم ساختن امکان انجام وظایف قانونی فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران بر پایه مطالعات علمی و آینده‌ نگرانه، مرکز مطالعات علم و فناوری فرهنگستان علوم با نام انگلیسی Center for Science and Technology Studies تشکیل شده است. این مرکز تابع مقررات، ضوابط و آیین نامه های مصوب فرهنگستان علوم است.

هدف مرکز
هدف مرکز مطالعات علم و فناوری فرهنگستان علوم، همکاری و سعی در تحقق اهداف فرهنگستان و اجرای مأموریت ها و وظایف آن از طریق انجام مطالعات مورد نیاز فرهنگستان به خصوص مطالعات بین رشته ای و فرا رشته‌ای در زمینه آینده‌نگری و سیاستگذاری علم و فناوری و فرهنگ است.

وظایف مرکز
وظیفه مرکز بر اساس برنامه های مصوب و مطالعات مورد نیاز فرهنگستان: «مطالعه و ارزیابی و آینده نگری وضعیت علوم، فناوری و توسعه کشور و توجه ویژه به مسائل و موضوعات بین رشته‌ ای و فرا رشته‌ای و علوم و فناوری‌های نوین»، «مطالعه و ارزیابی سیاستگذاری ها و تصمیم سازی های علم و فناوری و فرهنگ»، «مطالعه و ارزیابی مسائل و موضوعات اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی مؤثر بر توسعه و پیشرفت علمی کشور»، با هدف اجرای برنامه‌ها و طرح‌ های پژوهشی مورد نیاز فرهنگستان و گروه‌های علمی آن است.
برنامه‌ها و طرح های مطالعاتی از طرف فرهنگستان به مرکز اعلام و ارجاع می‌شود و نتایج آنها به فرهنگستان اعلام خواهد شد.
مرکز نیز می‌تواند طرح‌ها و برنامه‌های پیشنهادی‌ اش را به فرهنگستان اعلام کند تا پس از تصویب شورای علمی فرهنگستان، به انجام آنها بپردازد و نتایج آن را به فرهنگستان ارسال کند.

رئیس مرکز
رئیس مرکز از میان اعضای فرهنگستان با تعیین و حکم رئیس فرهنگستان برای مدت 4 سال منصوب می‌شود. انتخاب مجدد وی بلامانع است. رئیس مرکز مسئول امور مدیریتی، علمی و انجام وظایف و مأموریت های قانونی مرکز است. اکنون آقای دکتر محمد شاهدی باغ خندان رئیس مرکز مطالعات علم و فناوری فرهنگستان است.

کمیسیون‌های مطالعاتی مرکز
در حال حاضر 4 کمیسیون مطالعاتی در مرکز مطالعات فرهنگستان مشغول فعالیتند که آن کمیسیون‌ها عبارتند از:
- کمیسیون مطالعات آینده‌نگری علم و فناوری
- کمیسیون مطالعات سیاستگذاری علم و فناوی
- کمیسیون مطالعات میان رشته‌ای‌ها و علوم و فناوری‌های نوین
- کمیسیون مطالعات اقتصادی و اجتماعی

رؤسای کمیسیون‌های مرکز از میان اعضای فرهنگستان، به پیشنهاد رئیس مرکز و تعیین و حکم رئیس فرهنگستان برای مدت 2 سال تعیین می‌شوند. انتخاب مجدد آنان بلامانع است.
سایر کمیسیون‌های مورد نیاز با پیشنهاد رئیس مرکز و تصویب مجمع عمومی فرهنگستان، با حکم رئیس فرهنگستان تشکیل می‌شوند.

تشکیلات مرکز
رئیس مرکز
رئیس مرکز از میان اعضای فرهنگستان با تعیین و حکم رئیس فرهنگستان برای مدت 4 سال منصوب می شود. انتخاب مجدد وی بلامانع است. رئیس مرکز مسئول امور مدیریتی، علمی و انجام وظایف و مأموریت های قانونی مرکز است.

کمیسیون های مطالعاتی مرکز
در حال حاضر 4 کمیسیون مطالعاتی در مرکز مطالعات فرهنگستان مشغول فعالیتند که آن کمیسیون ها عبارتند از:
- کمیسیون مطالعات آینده نگری علم و فناوری
- کمیسیون مطالعات سیاستگذاری علم و فناوی
- کمیسیون مطالعات میان رشته ای ها و علوم و فناوری های نوین
- کمیسیون مطالعات اقتصادی و اجتماعی

رؤسای کمیسیون های مرکز از میان اعضای فرهنگستان، به پیشنهاد رئیس مرکز و تعیین و حکم رئیس فرهنگستان برای مدت 2 سال تعیین می شوند. انتخاب مجدد آنان بلامانع است.
سایر کمیسیون های مورد نیاز با پیشنهاد رئیس مرکز و تصویب مجمع عمومی فرهنگستان، با حکم رئیس فرهنگستان تشکیل می شوند.

اتاق‌های فکر

اتاق فکر آب

اتاق فکر فناوری های کوآنتومی

اتاق فکر مخاطرات طبیعی

اتاق فکر چالش های اقتصادی

اتاق فکر تغییرات اقلیم و محیط زیست

اتاق فکر هوش مصنوعی

اتاق فکر مسائل اجتماعی