خلقت تکاملی انسان برداشت هایی از ژنتیک و قرآن

خلاصه­ ای از سخنان ایشان بدین شرح است:

«خلقت تکاملی انسان، برداشت هایی از ژنتیک و قرآن

دانشمندان زیست­‌شناسی و ژنتیک سال­ها دنبال یافتن مولکول‌­هایی بودند که زندگی را در زمین ممکن ساخته است. در نهایت معلوم شد که دو مولکول اصلی یعنی دی‌.اِن.اِ DNA (دی‌اکسی ریبونوکلئیک اسید) و آر.اِن.اِ RNA  (ریبونوکلئیک اسید) نقش اساسی در این مسأله دارند. پس از انفجار بزرگ که کره زمین پوشیده از گاز بوده، در اثر تخلیه الکتریکی، اسیدهای آمینه، سیانید هیدروژن و فرمالدئید ایجاد شده‌­اند که پایه اصلی مولکول‌های زیستی یعنی نوکلئوئیدها هستند. مولکول‌های زیستی در اثر فرآیندهای ژئوشیمیایی،DNA  و RNA  را تولید کرده‌اند. این فرآیندها در دهانه چشمه‌های آبگرم که گل و لای و لجن وجود دارد صورت گرفته است.

در سال 1980 معلوم شد که نوعی RNA به نام ریبوزیم (ribozyme) می­تواند اطلاعات موجود در خودش را همانندسازی کند. چنانچه این­گونه RNA محصور شده در یک غشاء چربی را یک سلول ساده در نظر بگیریم که بتواند همانندسازی کرده و واکنش­های بیوشیمیایی را انجام دهد، در این صورت RNA نوعی ژنوم است. این ژنوم اولیه عاملی در تغییر RNA به DNA شناخته شده است.

حیات در زمین با پیدایش RNA به شکل سلول ساده شروع شده و در اثر تغییر RNA به  DNA، سلول‌های حاوی DNA ایجاد شده‌اند که در اثر تغییرات در DNA آنها طی زمان‌­های طولانی، اشکال جدیدی از موجودات تک­سلولی نظیر باکتری‌ها پیدا شده­‌اند. تغییرات ژنتیکی ایجادشده در باکتری‌ها سبب پیدایش دسته دیگری از باکتری­ها به نام آرکئی‌ها شده است که در محیط­های سخت نظیر چشمه‌های آب گرم و اعماق دریاها زندگی می‌کنند. ایجاد تغییرات ژنتیکی در آرکئی‌ها، پیدایش موجودات ساده تک­سلولی نظیر آلگ‌های تک­سلولی را در پی داشته است که طی مدت‌های طولانی از آنها آلگ­های چندسلولی منشعب شده است. تغییرات و افزایش مواد ژنتیکی در این موجودات به تدریج سبب پیدایش موجودات چندسلولی دیگر یعنی قارچ‌ها و گیاهان، بی‌مهرگان، جانوران، انسان‌نماها و انسان شده است. تکامل زندگی در موجودات زنده در اثر دو عامل تغییرات تدریجی ژن‌ها (جهش) و افزایش تعداد ژن‌ها (مضاعف­شدن ژن­ها و دریافت ژن از سایر گونه­ها) بوده است که تکامل ژنومی نامیده می‌­شود و در نهایت طی زمان‌های طولانی منجر به پیدایش سه دسته موجودات یعنی باکتری‌ها، آرکنی­ها و موجودات عالی شده است.

مطالعه موجودات زنده مختلف و تعیین خویشاوندی آنها بر اساس صفات مشترکشان، تبارزایی نامیده می‌شود که در واقع مطالعه تکامل نژادی موجودات و تدوین شجره‌نامه یا درخت زندگی آنهاست. این کار از طریق بررسی صفات ظاهری موجودات زنده انجام می­شده، ولی امروز در سطح مولکولی یعنی از طریق بررسی توالی مولکول‌های دی.اِن.اِ در جانداران مختلف انجام می­شود و تبارزایی مولکولی گفته می‌شود. این روش منجر به تقسیم‌بندی موجودات زنده به سه دودمان باکتری­ها و آرکئی‌ها و موجودات عالی که شرح آن گذشت، شده است.

در مورد خلقت انسان، در آیات 7، 8 و 9 سوره سجده آمده است: آن خدایی که هر چه آفرید به نیکوترین شیوه بود و آفرینش انسان را از خاک آغاز کرد. در آیات چندی از قرآن کریم به خلقت انسان از گل خشک برآمده از گل سیاه بدبو یعنی لجن اشاره شده است. از جمله در آیات 26 و 28 سوره حجر می‌فرماید: و به راستی ما انسان را از گلی خشک که از گلی سیاه و بدبو برآمده بود، آفریدیم. این آیات یادآور مطالب قبل در مورد خلقت پلیمرهای زیستی DNA و RNA در دهانه چشمه­های آبگرم و اعماق دریاها جایی که گل و لای وجود دارد، می‌باشد و می‌توان گفت که ماده اولیه خلقت انسان خاک و گل و لجن بوده است. تصور عده­‌ای بر این بوده و هست که خداوند برای خلقت انسان مجسمه­ای از گل ساخته و در آن دمیده است تا جان بگیرد! در حالی که در آیات 12 و 14 سوره مؤمنون آمده است: همانا ما انسان را از عصاره گل آفریدیم. سپس او را نطفه‌­ای از اجزایی به هم‌آمیخته و مخلوط آفریده و او را از صورتی به صورت دیگر و از مرحله‌ای به مرحله دیگر درآوردیم ...

نکته قابل توجه در اینجا این است که قرآن در 1400 سال پیش خلقت انسان را از نطفه‌­ای حاصل از اجزاء به هم‌آمیخته و مخلوط ذکر می‌کند، در حالی که این موضوع یعنی اختلاط سلول­های جنسی نر و ماده که سبب ایجاد جنین می‌شود تا اوایل قرن بیستم مشخص نشده بود. هِرت‌ویگ (Hertwig) در اوایل قرن بیستم نشان داد که ترکیب اسپرم و تخمک در باروری توتیای دریایی مؤثر است.

در آیه 1 سورة انسان آمده است: قطعاً بر انسان روزگاری گذشته است که در آن روزگار، او چیزی نبوده که نام انسان بر او نهاده شود، آیا چنین نبوده است؟ به نظر می‌رسد که این آیه اشاره­‌ای به وضع تطوّر انسان از خاک و گل تا موجودات پست و سپس موجودات عالی و در نهایت انسان باشد. حکمای بزرگ ما به روشنی حالت تطور انسان را در قالب اشعار پر معنی خود بیان کرده‌اند. سرآمد این افراد حکیم ابوالقاسم فردوسی (399-314 شمسی) است که بیش از هزار سال پیش خلقت انسان را به صورت زیر شرح می‌دهد: تـرا از دو گیتی برآورده­اند /  به چندین میانجی به‌ پروده‌اند / نخستین فطرت پسین تبار تویی خویشتن را به بازی مدار

فردوسی معتقد است که در خلقت انسان میانجی­‌هایی وجود داشته و در نهایت به خلقت انسان منجر شده است. او انسان را از لحاظ فطری نخستین موجود و از لحاظ تطوّر وجودی آخرین آنها می‌داند.

بزرگ فیلسوف جهان مولوی نیز حالت تطور انسان را از خاک به گیاه، حیوان و انسان در اشعار زیبا و معنوی خود چنین بیان داشته است: از جمادی مردم و نامی شدم / و از نما مـــردم به حــیوان بـرزدم / مـردم از حیوانی و آدم شدم / پس چه ترسم کی ز مردن کم شدم / حـمله دیـگر بـمیرم از بشر / تـا بــرآرم از مــلائــک پـر و سـر / بـار دیگر از مـلک پران شوم / آنــچـه انــدر وهـم نـاید آن شوم».