این نشست با خیر مقدم آقای دکتر حسن احمدی رئیس گروه علوم کشاورزی سخنرانی دبیر علمی جلسه آقای دکتر محمد شاهدی رئیس شاخه علوم و صنایع غذایی گروه علوم کشاورزی فرهنگستان علوم درباره اهمیت موضوع پلاستیک ها و اثرات تخریبی آن ها بر کشاورزی و محیط زیست آغاز شد. خانم دکتر زهرا امام جمعه همکار مدعو گروه علوم کشاورزی و استاد دانشگاه تهران و دکتر مهدی کدیور عضو وابسته گروه علوم کشاورزی و استاد دانشگاه صنعتی اصفهان دو سخنران این میزگرد بودند. چکیده سخنرانی ها به شرح ذیل است: خانم دکتر زهرا امام جمعه : «پلاستیک ها و اثرات تخریبی آن ها بر کشاورزی و محیط زیست» آلودگی پلاستیکی از خطرناک ترین آلایندههای جهان بوده که زیستگاهها و فرآیندهای طبیعی را تغییر میدهد، توانایی اکوسیستمها را برای سازگاری با تغییرات آب و هوایی کاهش داده و حیات میلیونها گونه انسانی و حیوانی درخشکی، دریا و اقیانوس را تهدید می کند. آلودگی پلاستیکی جهانی اکنون یک فاجعه بزرگ انسانی و محیط زیستی است، زیرا مصرف جهانی کیسههای پلاستیکی بیش از ۵۰۰ میلیارد کیسه گزارش شده است. هنوز آمار دقیقی از میزان پلاستیک رها شده در طبیعت گزارش نشده است ولی با توجه به یک نمونه آمار گزارش شده توسط شهرداری تهران می توان در مورد آن گمانه زنی کرد. از حدود ۷ هزار و ۵۰۰ تن کیسه پلاستیک که تنها در میدانهای میوه و ترهبار تهران مصرف میشود، فقط چهار درصد یعنی ۳۰۰ تن از کیسههای پلاستیکی به مراکز دفن تحویل می گردد. این مقدار نه تنها بازیافت نمیشود، بلکه فشردهسازی و در زمین دفن شده و مابقی یعنی ۷ هزار و ۲۰۰ تن دیگر در محیط رها شده و به زمینهای کشاورزی، سطح شهرها و آبراههها راه پیدا میکند. طبق گزارشها، اکوسیستم دریایی بیشترین آسیب را از آلودگی پلاستیکی دریافت میکند. ۳۱ گونه از پستانداران دریایی با پلاستیکهای بلعیده شده شناسایی شدهاند و بیشتر از ۱۰۰ گونه از پرندگان دریایی هم مصنوعات پلاستیکی را به جای غذا بلعیدهاند. ذرات پلاستیکی رها شده در طبیعت که با نام میکروپلاستیک شناخته میشوند، آسیبهای جدی به گونههای مختلف جانوری و انسان وارد میکند. ذرات پلاستیکی رها شده در طبیعت، آسیبهای جدی به گونههای مختلف جانوری و انسان وارد میکند. مطالعاتی در سال ۲۰۱۷ نشان میدهند که ۸۳ درصد از نمونه های آب آشامیدنی که در دنیا گرفته شده اند، شامل آلایندههای پلاستیکی می باشند. این ارقام به خوبی نشان می دهند که ممکن است افراد در یک سال حدود ۳ تا ۴ هزار از ذرات ریز پلاستیکی موجود در آب های آشامیدنی را مصرف کنند. پلاستیک های کلرینی میتوانند مواد شیمیایی خطرناکی را در محیط خاکی اطراف آزاد کنند که پس از آن وارد آب های زیرزمینی و یا آب های اطراف خواهد شد و همچنین به اکوسیستم آسیب خواهد رساند. مشکل یاد شده خطرات بسیاری را برای انواعی از گونه های حیوانی دارد که از این آب ها استفاده می کنند. صنعت بسته بندی بیشترین حجم پلاستیک تولید شده در سطح جهان را مصرف می کند و منبع اصلی تامین پلاستیک زباله در محیط زیست با نرخ هشدار دهنده است. صنعت بسته بندی بزرگترین و رو به رشدترین مصرف کننده پلاستیک های مصنوعی مشتق شده از سوخت های فسیلی است. پلاستیک های بسته بندی مواد غذایی بخش عمده زباله های پلاستیکی را تشکیل می دهند که محیط زیست را آلوده می کنند. علاوه براین، با توجه به این واقعیت که ذخایر نفتی محدود و رو به اتمام هستند، نیاز به توسعه مواد جایگزینی وجود دارد که بتوانند همان هدفی را که پلاستیکهای معمولی تامین می کنند، انجام دهند. در این سخنرانی به اثر میکروپلاستیک ها و خطرات آنها بر انسان و نحوه کنترل آنها خواهیم پرداخت. آقای دکتر مهدی کدیور: «خطرهای نهفته بسته های پلاستیکی "نیمه پنهان خطر"» پلاستیک ها یا پلیمرهای مصنوعی(سنتزی)، تنها حدود 70 سال است که به صورت انبوه تولید شده اند، اما از بیشتر مواد ساخته شده توسط انسان، پیشی گرفته اند. اگر تولید سالانه پلاستیک به روند رشد تاریخی خود ادامه دهد، در سال 2050 به 1/1 میلیارد تن خواهد رسید و مجموع تولید پلاستیک بین سالهای 1950 تا 2050 به 34 میلیارد تن میرسد که هیچیک از آن ها زیست تخریبپذیر نیستند. رزین های پلاستیکی به طور گسترده در بسته بندی، ساخت و ساز، حمل و نقل، تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی و کشاورزی استفاده می شود. سهم بسته بندی در کل تولید رزین پلاستیک در سال 2017، 42 % بوده است و به خوبی می توان دریافت که تولید جهانی پلاستیک تحت سلطه بسته بندی به ویژه در صنعت غذا می باشد. اگرچه شواهد بسیاری از آثار زیانبار پلاستیک ها برطبیعت در دسترس است اما کمتر به خطر آن برای انسان به ویژه قبل از رها شدن در طبیعت اشاره شده است. ناگفته پیداست آنچه از آن به عنوان نیمه پنهان خطر استفاده بی حد و مرز از پلاستیک ها یاد می شود همچنان تهدیدی جدی برای انسان بوده و حتی می تواند اثرات مخرب تری بر انسان و محصولات کشاورزی در پی داشته باشد. مهاجرت مستقیم اجزا موجود در پلیمر به درون مواد غذایی و یا ورود آن ها به آب یا خاک و در نهایت جیره انسانی امری پیچیده بوده و آنالیز نحوه و میزان مواد مهاجر از پلیمر به ماده غذایی، پرهزینه و زمان براست. میزان مهاجرت و شدت آن از یکسری از عوامل و از جمله غلظت و ویژگی های ماده مهاجر موجود در بسته تاثیر می پذیرد و در عین حال پیچیده بودن واکنش آن با ماده غذایی، مدت زمان نگهداری بسته و محتوای آن، درجه حرارت نگهداری، میزان چربی موجود در ماده غذایی، سطح تماس ماده غذایی و نوع پلیمر بر میزان و شدت مهاجرت موثر است. با توجه به همه خطرات حاصل از مهاجرت اجزایی از پلیمر به ماده غذایی و به ویژه اثر آنها بر تولید مثل، لزوم تهیه مقررات دقیق و محکم جهت حفظ سلامت مصرف کنندگان و ارائه هشدار و پیام های ضروری در این مورد به آنان ضرورت تام و تمام دارد. تلاش برای استفاده از پلیمرهای طبیعی جهت بسته بندی مواد غذایی و تجهیز آزمایشگاه ها به وسایل لازم جهت ردیابی و نظارت بر مهاجرت پلیمرها از دیگر موارد مهم در این زمینه به شمار می آید. در این گزارش به خطر مهاجرت اجزا موجود در پلیمر به مواد غذایی پرداخته خواهد شد و در انتها به برخی ویژگی های انواع طبیعی پلیمرها اشاره می گردد.