به گزارش روابط عمومی و اطلاعرسانی فرهنگستان علوم، این همایش با هدف تجلیل از پژوهشگران برتر حوزه علوم انسانی اسلامی برگزار شد و در جریان آن، از تازهترین اثر علمی دکتر فرامرز رفیعپور با عنوان «قرآن و جامعه» رونمایی به عمل آمد؛ اثری که با رویکردی جامعهشناختی، به نسبت متقابل متن قرآن و ساخت اجتماعی جامعه میپردازد. دکتر فرامرز رفیعپور در این مراسم، ضمن اشاره به جایگاه علمی و فکری آیتالله مصباح یزدی(ره)، ایشان را شخصیتی متفکر و کمنظیر توصیف کرد و گفت: واژه «کمنظیر» نیز بهدرستی گویای وسعت شعاع فکری و عمق اندیشه ایشان نیست. دانش اجتماعی و انسانی آیتالله مصباح یزدی(ره) بسیار گسترده بود و از همین رو تأکید داشتند که علوم انسانی بیش از پیش رنگ و بوی حوزوی به خود بگیرد. وی در ادامه با تأکید بر مبانی پژوهش علمی تصریح کرد: پژوهش پیش از هر چیز با «مسئله» آغاز میشود. هر پژوهش دارای مسئله، علل، فرایند و پیامد است، اما عنصر مرکزی و تعیینکننده در این چرخه، مسئله است و اگر مسئله بهدرستی تشخیص داده نشود، کل فرایند پژوهش بیثمر خواهد بود. این جامعهشناس با اشاره به تجربههای علمی خود در خارج از کشور گفت: در اواخر دهه ۶۰ شمسی، زمانی که در آلمان حضور داشتم، به آمریکا دعوت شدم و یک سال در دانشگاه ویسکانسین–مدیسون، که از دانشگاههای طراز اول این کشور است، فعالیت داشتم. دغدغه اصلی من در آنجا این بود که پژوهشگران چه مسئلهای را دنبال میکنند و بهروشنی مشاهده میشد که تمرکز اصلی تحقیقات بر حال و آینده و ارائه راهحل برای مسائل پیشرو است. رفیعپور افزود: در ایران، بهویژه پس از گسترش کمّی دانشگاهها و افزایش مقاطع تحصیلات تکمیلی بعد از سال ۱۳۶۸، مسئلهیابی به حاشیه رانده شد و بسیاری از پایاننامهها فاقد مسئلهای هستند که بتواند مشکلی از کشور را حل کند یا افقی برای آینده بگشاید؛ در برخی موارد، دانشجو صرفاً به دنبال مدرک است و استاد نیز انگیزهای فراتر از امور روزمره ندارد؛ پدیدهای که در علم از آن بهعنوان «تولید درونگروهی» یا نوعی رکود علمی یاد میشود. وی با انتقاد از وضعیت موجود دانشگاهها اظهار کرد: بررسیهای من نشان میدهد که تنها درصد اندکی از دانشگاهیان توانایی حل مسائل واقعی جامعه را دارند و بسیاری از اساتید به تدریس مطالبی عادت کردهاند که سالها بدون تغییر تکرار میشود و در مواجهه با مسائل واقعی، قادر به ارائه راهحل عملی نیستند. عضو پیوسته فرهنگستان علوم در بخش دیگری از سخنان خود با تأکید بر نقش علوم انسانی در شرایط کنونی کشور گفت: پس از جنگ تحمیلی و نیز درگیریهای منطقهای اخیر، دشمنان جمهوری اسلامی ایران مسیر جنگ فرهنگی و اجتماعی را در پیش گرفتهاند و هدف اصلی این جنگ، تضعیف نظام ارزشی جامعه است؛ نظامی که با سستی آن، بنیانهای اجتماعی نیز بهسرعت آسیب میبیند و در این شرایط، علوم انسانی و بهویژه جامعهشناسی باید در خط مقدم تحلیل و ارائه راهحل قرار گیرد. وی در پایان ابراز امیدواری کرد: مؤسسه امام خمینی(ره) و مجموعههای علمی مشابه، با پیوند دادن عمیق علوم انسانی و معارف دینی، بتوانند الگوی جدیدی از پژوهش مسئلهمحور و آیندهنگر ارائه دهند؛ الگویی که به جای انباشت پایاننامه و مقاله، به حل مسائل واقعی جامعه ایرانی و صیانت از هویت فرهنگی و ارزشی کشور بینجامد.