بهگزارش روابطعمومی و اطلاعرسانی فرهنگستان علوم، این جایزه که با هدف تجلیل از بانوان پژوهشگر اثرگذار کشور طراحی شده است، در مراسمی با حضور دکتر زهرا بهروزآذر، جمعی از مسئولان استانی و دانشگاهی و استادان و پژوهشگران اعطا شد. پروفسور افسانه صفوی، ملقب به «مادر شیمی ایران»، استاد پیشکسوت دانشگاه شیراز و از چهرههای ماندگار علمی کشور است. وی متولد ۱۳۳۴ در شیراز بوده و در حوزه شیمی تجزیه، پژوهشهای گسترده و اثرگذاری انجام داده است. تربیت نسلهای متعدد دانشآموختگان برجسته، دریافت جوایز ملی و بینالمللی از جمله Medal Lecture آکادمی علوم جهان سوم، بورس هومبولت آلمان، نشان دانش، کرسی پژوهشی علامه طباطبایی، حضور در فهرست دانشمندان یک و دو درصد برتر جهان و کسب عناوین استاد و پژوهشگر نمونه کشوری، از مهمترین افتخارات این بانوی دانشمند بهشمار میرود. دکتر صفوی در این آیین با تأکید بر نقش تعیینکننده زنان در پیشرفت علمی کشور گفت: «آنچه امروز با عنوان جایزه بانوی علم اهدا میشود، صرفاً یک تقدیر فردی نیست؛ بلکه نشانه نگاهی آگاهانه و مسئولانه به نقش زنان در پیشرفت علمی ایران است؛ نقشی ریشهدار، اثرگذار و سرنوشتساز.» وی با اشاره به پیشینه تاریخی حضور زنان در تولید دانش افزود: «زنان همواره، حتی در دورههایی که کمتر دیده میشدند، سهمی جدی در انتقال و تولید دانش داشتهاند؛ اما در دهههای اخیر، این حضور آشکار، نظاممند و اثرگذار شده و دیگر نمیتوان آن را نادیده گرفت.» این عضو وابسته فرهنگستان علوم با بیان اینکه امروز بانوان دانشمند ایرانی در حوزههای مختلف علمی حضوری فعال و گاه پیشتاز دارند، تصریح کرد: «این دستاورد نتیجه استعداد فردی صرف نیست، بلکه حاصل سالها تلاش، پشتکار و باور به این حقیقت است که علم جنسیت نمیشناسد؛ هرچند فرصتها گاه نابرابر توزیع میشوند.» مادر شیمی ایران نقش زنان در علم را فراتر از افزایش آمار دانست و گفت: «زنان نگاه متفاوتی به مسئلهپردازی، آموزش و پژوهش وارد کردهاند؛ نگاهی همراه با مسئولیتپذیری اجتماعی و پیوند علم با نیازهای واقعی جامعه. علم بدون توجه به انسان ناقص است.» وی با اشاره به چالشهای پیشروی زنان دانشمند تأکید کرد: «مسیر زنان در علم همواره هموار نبوده است؛ از کلیشههای اجتماعی تا دشواری توازن میان مسئولیتهای حرفهای و خانوادگی؛ اما ایستادگی خردمندانه و تبدیل محدودیتها به فرصت، ویژگی برجسته زنان دانشمند ایرانی است.» دکتر صفوی در پایان، «جایزه بانوی علم ایران» را حامل پیامی روشن برای جامعه علمی و نسل جوان دانست و گفت: «این جایزه نشان میدهد که زنان میتوانند و باید در بالاترین سطوح علم، مرجعیت و رهبری علمی حضور داشته باشند. آینده علم ایران بدون نقش فعال، خلاق و اثرگذار زنان کامل نخواهد بود.» پیام دکتر موسوی موحدی رئیس گروه علوم پایه فرهنگستان علوم به مناسبت ﺍﻫﺪﺍﯼ ﺟﺎﯾﺰﻩ ﺑﺎﻧﻮﯼ ﻋﻠﻢ ﺍﯾﺮﺍﻥ؛ ﻧﮑﻮﺩﺍﺷﺖ استاد فرهیخته دکتر ﺍﻓﺴﺎﻧﻪ ﺻﻔﻮﯼ به مناسبت بزرگداشت علم و ارجگذاری به مقام والای استاد فرهیخته، سرکار خانم دکتر افسانه صفوی، استاد برجسته دانشگاه شیراز و عضو فرهنگستان علوم ایران و فرهنگستان جهانی علوم (تواس)، بر اساس مصوبه هیأت امنای دانشگاه شیراز، «جایزه بانوی علم ایران» بهصورت سالانه به زنان پژوهشگری که دارای فعالیتهای علمی شاخص، اثرگذار و ماندگار هستند اعطا میشود. دانشگاه شیراز، بهعنوان نهادی ریشهدار و مکتبساز در عرصه علم و نوآوری، همواره نقشی پیشرو در رشد دانش، تربیت سرمایه انسانی و نهادینهسازی اثرگذاری اجتماعی علم در کشور ایفا کرده است. این مصوبه ارزشمند، بیتردید گامی راهبردی در مسیر تقویت جایگاه علم و پرورش استعدادهای برتر زنان پژوهشگر در ایران و حتی در عرصه جهانی به شمار میرود. از این رو، بر خود لازم میدانم مراتب قدردانی و سپاس صمیمانه خویش را از این تصمیم خردمندانه و آیندهساز ابراز نمایم. اینجانب سرکار خانم دکتر صفوی را از سالیان دور، به دانش عمیق، فرهیختگی علمی، اخلاق دانشگاهی و منش الهامبخش میشناسم. بیتردید، اعطای این جایزه به نام و به مناسبت وجود علمی و اخلاقی ایشان، بهعنوان الگویی ماندگار، نقشی تعیینکننده در پرورش و انگیزش نسل جدیدی از دانشمندان زن در کشور خواهد داشت. ضمن تبریک صمیمانه به برگزیدگان این نکوداشت علمی، امید آن دارم که این رویداد ارزشمند، زمینهساز نقشآفرینی مؤثرتر آنان در توسعه علمی کشور، تربیت انسانهای دانا، گسترش مرزهای دانش و ارتقای خدمات علمی و نوآورانه در جامعه باشد. در پایان، از تمامی دستاندرکاران برگزاری این بزرگداشت علمی شایسته و اثر گذار، صمیمانه تشکر و قدردانی مینمایم. علی اکبر موسوی موحدی رئیس گروه علوم پایه فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران سوم دی ماه سال 1404