دکتر رضا داوری اردکانی در مراسم رونمایی از «استعمارشناسی ایرانی»؛

شرق‌شناسی وجهی از نگاه تجدد به جهان قدیم بود

شرق‌شناسی وجهی از نگاه تجدد به جهان قدیم بود
دکتر رضا داوری اردکانی در پیام به مراسم رونمایی از مجموعه سی جلدی «استعمارشناسی ایرانی» نوشت:‌ شرق‌شناسی که آن‌هم درسی از درس‌های تجدد بود، برای جهان قدیم بود با استعمار آغاز شد و با پایان یافتن استعمار رسمی دوره آن هم به‌سر آمد. اینکه شرق‌شناسی بخشی از کار استعمار بوده و سازمان‌های استعماری بنای آن را گذاشته‌اند، سخن درستی نیست. شرق‌شناسی یک دستگاه بزرگ علمی، وجهی از نگاه تجدد به جهان قدیم بود.

به گزارش روابط عمومی و اطلاع‌رسانی فرهنگستان علوم،  متن پیام دکتر رضا داوری اردکانی عضو پیوسته فرهنگستان علوم به شرح زیر است:

 

به نام خداوند جان و خرد

 

حضرت استاد دکتر موسی نجفی آثار مربوط به استعمارشناسی در ایرانی را گردآوری و منتشر کردند این اقدام فرهنگی در خور ستایش است من از زمانی که آقای دکتر نجفی را می‌شناسم، ایشان علاقه و رغبت خاص به کار در مورد استعمار و صورت‌های مختلف آن داشته‌اند. علاقه به تحقیق در مورد ماهیت شرق‌شناسی نیز به درک خاص ایشان از استعمار برمی‌گردد. درک ماهیت استعمار بر خلاف آنچه در ظاهر به‌نظر می‌رسد، چندان آسان نیست و ازجمله موانع این درک تبلیغات سیاستمداران روی احساسات مردم استعمار کشیده است.

 

اصولاً وقتی به چیزی نظر اخلاقی داریم و به‌عبارتی دیگر آن را دوست می‌داریم یا دوست نمی‌داریم مشکل است که درباره آن اظهارنظر کنیم. پیداست که استعمارشدگان مظلومند و طبیعی است که مظلومان استعمار را دوست نداشته باشند و آن را اثر روح استیلاجوی غرب جدید بدانند این تلقی نادرست و این تلقی اخلاقی کاملاً مواجه است، اما باید مواظب بود که پرده‌ای بر درک ماهیت استعمار نیندازد.

 

وقتی بحث از استعمار پیش می‌آید، عده‌ای آن را حاصل و نتیجه سوداهای ارباب قدرت و حکومت‌های ظالم می‌دانند، اما استعمار چیزی بیش از اینهاست، استعمار آغاز گسترش تجدد است و چنین گسترش در ابتدا دشوار بوده است و از استیلای سیاسی مدد گرفته‌اند تا هم بعضی مقاومت‌ها را درهم شکنند و هم به منافع اقتصادی تسلط استعماری، بهره‌مند و برخوردار شوند.

 

اگر پیش از جنگ جهانی دوم صورت رسمی استعمار برچیده شد، راه‌های گسترش تجدد کم و بیش هموار شده بود. شرق‌شناسی که آن‌هم درسی از درس‌های تجدد بود، برای جهان قدیم بود با استعمار آغاز شد و با پایان یافتن استعمار رسمی دوره آن هم به‌سر آمد. اینکه شرق‌شناسی بخشی از کار استعمار بوده و سازمان‌های استعماری بنای آن را گذاشته‌اند، سخن درستی نیست. شرق‌شناسی یک دستگاه بزرگ علمی، وجهی از نگاه تجدد به جهان قدیم بود.

از همه شما متشکرم.

شنبه ۲۹ شهریور ۱۴۰۴
15:00
تعداد کاراکتر باقیمانده: 500
نظر خود را وارد کنید